Vrijdag 4 februari: Gastenboeken en astrale belevenissen

Heel vroeg uit de veren, om de zonsopgang te bekijken over de Rift Valley bij Iten (om 5.15u opstaan). Onze chauffeur Barnabas bracht ons keurig op tijd naar het viewpoint (om vervolgens in de auto een uiltje te knappen). Hier hebben we een prachtig uitzicht gehad. Na al veel foto’s gemaakt te hebben kwam de zon eindelijk op. Heel geleidelijk werd het lichter. Toen de zon zichtbaar werd kwam hij na een paar seconden al los van de grond. Richard ervoer de (zeer snelle) zonsopgang als een astrale belevenis.

Na dit mooie begin van de dag, moest er nog keihard gewerkt worden om alle gegevens die we nodig hadden, te verzamelen. Na een stevig ontbijt zijn de LWM-studenten grondboringen gaan doen. Na het laatste boorprofiel te hebben bekeken zijn we gaan beoordelen welke gronden overeenkomen en waar de scheidingslijnen tussen verschillende grondsoorten lopen. Deze werden op de terreinkaart geschetst en gedigitaliseerd met een gps-apparaat. Zo ontstond er een kaart met vlakken van dezelfde grondsoort. Door de T&L-ers werd de ochtend besteed aan het produceren van een veldinventarisatiekaart. Richard kon deze dag over niets anders praten dan depressies en het LWM-team heeft aan het eind van de dag hiervan zelfs een met de hand gekleurde kaart geproduceerd (“dat doen ze anders nooit”).

De T&L-ers hebben zich beziggehouden met zichtlijnen, bestaande kwaliteiten van het plangebied, de positionering van de atletiekbaan, de routing over het terrein en zijn gestart met een analyse van de bestaande plannen. Hoewel de vermoeidheid bij iedereen erg groot was, is ook gewerkt aan de wens van Lornah om zo spoedig mogelijk een hardlooptrack op het plangebied te realiseren.

Voor het avondeten zit het veldwerk er voor de LWM-ers op. Het ‘laatste avondmaal’ was net als alle andere maaltijden deze week niet alleen weer erg lekker (voor de eerste keer vis) , maar ook een gezellige bezigheid. De avond hebben we gevuld met de kaart aanpassen, presentatie voor Lornah en Pieter voorbereiden, blog schrijven en koffer inpakken. Op het moment van schrijven van deze blog  (23.30) wordt door de T&L-ers nog gepoogd om 3 modellen te produceren. Gezien de vele discussies onderling is het de vraag of dit gaat lukken.

Ad heeft na het nemen van allerlei bureaucratische hindernissen, het kennismaken van de hiërarchie van de organisaties en het tekenen van diverse gastenboeken ,eindelijk de beschikking gekregen over de meteorologische gegevens van de laatste vijf jaar. Ook heeft hij een lagere school bezocht waar hij kleding , pennen, etc. heeft overhandigd aan de directeur, uiteraard weer na het tekenen van het gastenboek. In iedere klas zitten 50 kinderen. Het meubilair is waarschijnlijk meer dan 60 jaar oud en de gebouwen hebben nooit onderhoud gehad. Dit alles kan alleen maar gecompenseerd worden door het enthousiasme van de kinderen en hun leerkrachten. 

Voordat we ons bed instapte gingen we nog even naar buiten om de overweldigende sterrenhemel te bekijken. De tweede astrale belevenis van de dag!

Donderdag 3 februari: Bordje, boom, details...

Deze ochtend weer vroeg uit de veren. De T&L-studenten hebben met Adrian een bezoek gebracht aan de meisjesschool Singore, net voorbij Iten. Onderweg komen we veel scholen tegen. Hoewel de middelbare school al in 1965 is gebouwd, was het door de mooie inpassing in het landschap,  voor ons een goed referentieproject. In vergelijking met het bezoek aan de basisschool van gisteren was de sfeer veel ingetogener, doordat de oudere studenten minder uitbundig waren. Toch viel het weer op dat de kinderen erg vriendelijk waren. Even als gister werd het bezoek afgesloten met het tekenen van het gastenboek in de kamer van de directeur en het aanbieden van enkele cadeaus door Ad Waverijn.

We wilden vroeg gaan lunchen toen plotseling een tiental auto’s het erf op kwam racen. Het bleek dat de  onderminister van het Ministerie van landbouw een bezoek bracht aan de passievruchtenkwekerij van Lornah en Pieter.  De minister had zijn bezoek pas ’s ochtends aangekondigd . In zijn toespraak toonde hij grote waardering voor dit initiatief van het opstarten van deze kwekerij en stelde dat dit een voorbeeld moest zijn voor de Keniaanse  boeren. Hij had nog weinig boeren ontmoet van haar leeftijd en nog nooit van het vrouwelijk geslacht. Lornah vertelde op haar beurt over het  project en dat er nu studenten van VHL aanwezig zijn. De minister toonde zich erg enthousiast en vertelde gelijk dat hij in Wageningen had gestudeerd. We spraken ook nog met een medewerker  die onlangs nog gestudeerd had aan onze hogeschool in Wageningen. Al met al blijken er heel banden vanuit Kenia met Nederland te bestaan. Overigens was de minister niet op de hoogte van de hardloopcarrière van Lornah. Na een koud geworden lunch vertrokken we naar Eldoret voor ons middagprogramma.

’s Middags zijn we naar een moestuincomplex bij de MOI-university in Eldoret geweest. Hier hebben we informatie gekregen over de verschillende groenten die er verbouwd worden. Na dit bliksembezoek gingen we op zoek naar het arboretum langs de weg van Eldoret naar Iten. Hoewel we eerder het bord al hadden zien staan, was het arboretum in eerste instantie niet te vinden. Nadat de chauffeur alle omwonenden had ingeschakeld, kwamen we terecht bij het kantoor van de ‘Forestry Commision’. Hier werden we gastvrij ontvangen en na het tekenen van het gastenboek, mochten we rondkijken in de tuin, waar de bomen waren voorzien van uitgebreide informatie. Helaas hadden ze hier geen boek over de bomen van Kenia, waar we stiekem op hadden gehoopt. Na drie ‘bookshops’ waar alleen maar schoolboeken werden verkocht, vonden we uiteindelijk in de plaatselijke bibliotheek het fantastische boek wat we zochten. Het was een dag met een hoop relevante informatie!

Ondertussen zijn wij, Nick, Bart, Jip, Richard en Ad, naar een boerderij geweest in de buurt van Eldoret. Het gaat hier om een Nederlander die hier een boerderij, weeshuis en school runt. Het gaat om een boerderij met een grootte van 200 hectare en 60 melkkoeien. De boerderij is zelfvoorzienend voor de school en het weeshuis, wat interessant is voor ons project, omdat hier de zelfvoorziening erg belangrijk is. De overproductie van voedsel wordt verkocht aan de lokale bevolking. Een ander probleem in ons projectgebied is de watervoorziening en bij deze referentie is dit waterprobleem op een heel inventieve manier opgelost(waterharvesting). Naast de informatieve kant van het bezoek, heeft het weeshuis ook veel indruk gemaakt.

Woensdag 2 februari : In de voetsporen van Lornah

Vanochtend zijn we vroeg uit bed gestapt om een bezoek te brengen aan de bestaande atletiekbaan van het Keiyo amateur athletics assocation, om gevoel te krijgen met de grootte van de baan. Dit was erg verhelderend. Het liet goed zien hoe je een atletiekbaan kunt inpassen in het landschap.

Bij thuiskomst stond er een heerlijk ontbijtje klaar en daarna zijn we het plangebied ingegaan. Sarah en Sytske hebben de  structuurschets afgerond, Adrian en Lisanne hebben de plangrens met een GPS ingemeten, Ad heeft gezorgd voor kaartmateriaal van het ministerie en de LWM-studenten hebben samen met Richard het gebied lek geprikt door acht grondboringen te maken.

Na de lunch hadden de T&L-studenten met Adrian een bezoek gebracht aan de naastgelegen basisschool. We kregen een uitgebreide rondleiding van een van de leraren. De schoolkinderen vonden ons razend interessant en verzamelden zich al snel om ons heen. Een indrukwekkende fotosessie was het gevolg. Een bijzonder moment waarbij we onze eigen emoties moesten beheersen.

Na de afronding van onze inventarisatie van het plangebied hebben we een idyllisch plekje met uitzicht opgezocht om de indrukken van deze dag te schetsen. 

Dinsdag 1 februari: Wat drinkt een passievrucht en wat produceert een koe?

Het grootste deel van de dag hebben we met de hele groep doorgebracht. ’s-Ochtends kwam mr. Ayabei, de ‘agricultural officer’ van de regio rond Iten, langs om onze vragen over de lokaal toegepaste landbouwtechnieken en -productie te beantwoorden. Het achterhalen van deze informatie is belangrijk voor ons, vanwege het gewenste zelfvoorzienende karakter van de toekomstige sportcampus. Van dit gesprek werden we veel wijzer, temeer omdat hij veel kengetallen kon noemen over de landbouw in de regio. Zo gaan ze uit van 3 koeien per 100 mensen, drinkt één koe 40 tot 60 liter water per dag (afhankelijk van het vochtgehalte van het voedsel), geeft een koe 10 liter melk per dag en heeft een oppervlakte nodig van 1 acre (is 4000m2). Een  passievrucht verbruikt per dag maarliefst 10 liter water. Na het gesprek gingen we met meneer Ayabei én onze toegewijde chauffeur Barnabas, op bezoek bij de Saint Patricks High school voor jongens, in Itén, waar we een rondleiding kregen op de aan de school gekoppelde boerderij. Op de boerderij zien we veel verschillende vormen van landbouw. Jip heeft nog twee passievruchtenplantjes gekocht. Verder worden er onder meer varkens en schapen gehouden en waren we bijna getuige geweest van de geboorte van een roodbont kalfje. O ja, en al het water van de daken wordt verzameld in regentonnen, maar deze opmerking komt een beetje uit de lucht vallen.

’s-Middags hebben Nick, Bart en Jip de T&L-studenten een rondleiding gegeven in het projectgebied. Het hoogtepunt van de wandeling was het bezoek aan Catharina, een lokale boerin die nog op het terrein woont en ons trots haar woning en tuin liet zien. 

 Na een verfrissing in ons huisje, gingen de LWM studenten met Richard Kraaijvanger op pad om de eerste grondboringen te doen.  Ad Waverijn had zich in de tussentijd (zeer) nuttig gemaakt door bij het HATC een door Richard vergeten handboek voor bodemclassificatie uit te printen. Lisanne en Adrian probeerden met een hand-GPS de grenzen van het terrein in kaart te brengen. Sarah en Sytske maakten intussen een verzamelkaart met alle terreinwaarnemingen. Een heftige regenbui, die tot lang in de avond voortduurde, dreef iedereen voortijdig terug naar het huisje. De ‘bodemploeg’ kwam uitgeregend en doorweekt weer terug. Ook de geplande BBQ bij Pieter en Lornah werd uiteindelijk een buffet binnen. Lornah vroeg ons nogmaals om een voorstel te maken voor de inpassing van een 3,5 km lange hardlooptrack op het terrein en beloofde dat ze aan het eind van de week tijd gaat maken in haar volle trainingsschema om samen de eerste ideeën te bespreken.

Maandag 31 januari: Weer een dag met veel indrukken

Na een prachtige zonsopkomst ( die we helaas hebben gemist) zien we voor het eerst het projectgebied. Ad Bot heeft gezorgd voor een goede overdracht van de informatie van de eerste groep. Pieter en Lornah waren onder de indruk van de werklust en de productie van de eerste groep T&L-studenten, en  ook van het werk van de LWM-studenten.

Tijdens de rondleiding van Pieter door het projectgebied kregen we de eerste indrukken van het terrein. Verassend was het verschil tussen onze verwachtingen en de werkelijkheid. Het is nog moeilijk voor te stellen dat in dit landschappelijk gebied een sportcampus komt. In het projectgebied is de watervoorziening een probleem. Daarom had Johan Vlug een afspraak gemaakt voor een overleg met een professor van de MOI-University. Na het gesprek was het tijd om afscheid te nemen van Ad Bot. ’s-Avonds hebben we met de hele groep gegeten en werd de planning doorgenomen. Het eten was erg lekker, gemaakt door onze kok Nancy. Ook wij hebben gemerkt dat Nancy, onze kok, erg lekker en professioneel kan koken. Na het eten hebben we in twee groepen de aantekeningen van de dag besproken. Tijdens de avond viel regelmatig de stroom uit, maar met behulp van allerlei alternatieve lichtbronnen, werd het toch een zeer productieve avond. Half één; tijd om te gaan slapen.

Zondag 30 januari: Kippenvel!

Vanochtend gingen we, na een zeer korte nacht, vroeg uit de veren, want we wilden in het wildpark van Nakuru geen beest missen. De rit van Nairobi naar Nakuru vormt voor ons een eerste kennismaking met het land. Tijdens een korte tussenstop om foto’s van de Rift Valley te maken, worden ook wat souveniers gekocht. Na een succesvolle onderhandeling voelt Ad zich opgelucht en is Richard opgelicht. De volgende keer zou hij het zo weer doen.

Al een aantal kilometers voor Nakuru zien we de eerste zebra’s en bavianen. In het park hebben we genoten van de prachtige dieren en het uitzicht vanaf  Baboon-hill. Na het wildpark word de rit naar Iten vervolgd. Een bord onderweg markeert het passeren van de evenaar. Gelukkig staat de zon nu weer in het zuiden. Na het aanvankelijk vertrouwenwekkende rijgedrag van onze chauffeur, werd de weg steeds slechter en de risico’s steeds groter. Gelukkig was Lisanne net in slaap gevallen op de voorbank, waardoor angstaanjagende inhaalmanoeuvres door haar onopgemerkt bleven. Geradbraakt door de vele variaties in verkeersremmende maatregelen (de ‘dubbele bumps’  staan nog in het zitvlees gegrift) kwamen we in Iten aan. Pieter verwelkomde ons direct bij de poort. De ontmoeting in levende lijve met Lornah was een echt kippenvel moment. Lornah was aangenaam verrast bij het zien van drie vrouwelijke studenten.

De tweede groep! : Zaterdag 29 januari: Voor het eerst in een Jumbo-jet....

Om half 8 ’s-ochtends verzamelen we op schiphol. Na een heerlijk kopje koffie werden we door het ‘uitzwaaicomité’ gedag gezegd. Ook de Nederlandse pers ontbrak niet bij ons vertrek waardoor we zelfs het sportnieuws hebben gehaald.  ‘Mind your step....’ Na het lezen van de bijgewerkte Blog van de eerste groep snel naar de gate.....

Twee uur later zaten we goed verzorgd in het vliegtuig. Om half negen Keniaanse tijd kregen we, bij aankomst op het vliegveld, een klap van de warmte. Vervolgens moesten we na de visa en de koffers wachten op de taxi. In het hotel wachtte een prinsessenkamer op ons, compleet met roze bedden, klamboes en gordijntjes. Om 1 uur gingen we uiteindelijk slapen.